DEFRANSİYEL 

Otomobiller yol boyunca doğrusal bir çizgi izlerken virajlarda yay biçiminde dairesel bir çizgide hareket ederler. Bu esnada örneğin sola dönülecekse iç tarafta kalan sol tekerler daha az mesafe kat edecekken dış tarafta kalan sağ tekerlekler daha uzun bir yol izler. Diferansiyel ise her iki tekerleğin arasında yer alır, yarım dişli bir şaft ile tekerleklere bağlanır ve iki aksın farklı hızlarda dönmesini sağlar.

Diferansiyelin görevlerini şu şekilde sıralamak mümkün:

• Motordan çıkan gücü tekerleklere iletmek. Motordan gelen dönme hareketi şanzıman tarafından diferansiyele iletilir.
• Diferansiyel de dönme açısıyla birlikte bunu tekerleklere ulaştırır.
• Dönüş yaparken virajın içinde kalan tekerleklerle dışında kalan tekerleklerin farklı hızda dönmesi sağlamak.
• Virajlarda yay biçimli bir yol izleneceği için iç tekerleklerin daha az, dış tekerleklerin daha hızlı dönmesi gerekir.
• Tekerleklerin tur sayıları diferansiyel tarafından düzenlenir.
• Motordan gelen dönüş hızını düzenlemek. Dönüş hızı önce şanzıman aracılığıyla değiştirilir ve diferansiyele iletilir.
• Diferansiyel de bu hızı dönüş açısına göre değiştirerek tekerleklere aktarır.

Diferansiyel olmasaydı karşılaşılacak durumlar ise şöyle:

• Şanzıman aracılığıyla motordan gelen güç, doğrudan aktarılacağı için tekerlekler aynı hızda dönerdi.
• Dönüşlerde aşırı yük bineceği için virajın iç tarafında kalan lastikler çok çabuk aşınırdı.
• Farklı hızda dönmeyecekleri için virajlarda yol tutuş performansı fazlasıyla kötü olur ve güvenli sürüşü tehlikeye atardı.

Önden çekişli araçlarda diferansiyel, ön aks üzerindeki şanzıman kutusunda yer alırken arkadan çekişli araçlarda ise arka aksın ortasındaki bir alanda yer alır. Son yıllarda popülerliği gittikçe artan dört çeker araçlarda ise birden fazla diferansiyel bulunur. Ön, arka ve aktarma şaftı olmak üzere toplam 3 adet diferansiyel yer alır.

Otomobilin virajlarda devrilmemesi ve yay biçimli bir yol izlemesini sağlayan diferansiyel kısımlarını şöyle sınıflandırmak mümkün:

- Şaft

Diferansiyeli şanzımana bağlayan parça olan şaft, esnek bir yapıya sahiptir. Bunun sebebi de engebeli yollarda şanzımanın düz konumunu korumasını sağlamaktır. Sürüş açısı değiştikçe bir diğer parça olan universal mafsallar devreye girer ve şaftın esnek hareket etmesini sağlar. İçi boş boru şeklinde tasarlanan şaftın etkili olması için denge ayarının düzgün yapılmış olması gerekir. Bu diferansiyel ayarı yapılmazsa motor hızına ve dönüşe adapte olmayacağı için diferansiyele ve şanzımana zarar verebilir.

- Universal Mafsallar

Şaftı şanzıman ile diferansiyele bağlayan ve şaftın esnek hareket etmesini sağlayan parça olan universal mafsal, şaftın her iki ucunda birer tane bulunur. Tabii şaft iki parçadan oluşuyorsa universal mafsalların sayısı üçe çıkar. Yoldaki girinti ve çıkıntıları sürücüye hissettirmemek için esnek olması gereken bu mafsallar genellikle + biçiminde olur.

- Sabit Hız (CV) Mafsallar

Dönüş açıları standart olan araçların dışında önden çekişli araçlar, aşağı-yuları doğrultuda çalışabilen ve direksiyon kabiliyeti bulunan mafsallar kullanırlar. Özellikle torku büyük araçlarda kullanılan CV mafsallar da büyük dönüş açılarında etkili performans gösterdikleri için kullanılırlar. Kuvvet ne kadar fazla olursa olsun olabildiğince yumuşak şekilde iletirler.

- Diferansiyel Yağları

Diferansiyel dişlilerinin ve parçalarının yağlanması en önemli kurallardan biridir. Özel diferansiyel yağları mekanizma içerisine boşaltılır ve yağının değiştirilmesi ya da yağın boşaltılması için var olan tapalar kullanılır.